با اینکه از زمان قرون وسطی، مکان‌هایی تفریحی مانند سیرک ها یا کارنیوال ها وجود داشتند اما پیدایش شهربازی ها با شکل و شمایل امروزیشان به اواخر قرن نوزدهم میلادی، زمانی که مکان هایی موسوم به “پارک های شادی” یا “پارک های واگنی” که به گونه‌ای اولین شهربازی های جهان بودند و در اروپا و آمریکا شروع به رشد و گسترش کردند، بازمی‌گردد
در اینجا ما شش نمونه از اولین شهربازی های جهان را بررسی می‌کنیم
شهربازی اسبدوانی
پارک اسبدوانی که در سال 1897 به وسیله‌ی یک کار آفرین به نام جرج تیلیو بازگشایی شد، از اولین شهربازی های جهان بود که در نیویورک افتتاح شد. اسم این شهربازی از وسیله‌ی مخصوص آن، یعنی ریل اسب مکانیکی که 335 متر طول داشت و مردم با آن با یکدیگر مسابقه می‌دادند گرفته شده، البته این شهربازی نیویورک دارای یک چرخ و فلک، یک گرداننده که به خاطر شکل و شمایل فضایی مانندش به “سفر به ماه” معروف بود و یک راه آهن مینیاتوری نیز بود.
در سال 1907 آتش سوزی بیشتر این شهربازی را سوزاند، اما تیلیو مایوس نشد و اقدام به ساخت یک شهربازی پیشرفته تر کرد که تا حدود سال 1960 در دست ساخت بود. او بعدها بقایای سوخته‌ی شهربازی قدیمی را برای نمایش عموم محیا کرد که هر نفر باید 10 سنت بابت آن می پرداخت
شهربازی واکسول گاردنز
در طول قرن های 17، 18 و 19 میلادی باغ های واکسول اکثرا مکانی برای آرامش و استراحت مردم لندن به دور از هیاهو و سر و صدای شهر بودند. این مکان سرسبز و پر دار و درخت که در ساحل جنوبی رودخانه‌ی تامس واقع شده، پیاده روهای سنگی و آلاچیق های زیبای فراوانی داشت. با هزینه‌ی ناچیزی بازدیدکنندگان میتوانستند که از میان درختان شاداب این باغ قدم بزنند و از دیدن نقاشی ها و مجسمه ها و از موزیکی که ارکستر این محل اجرا می‌کرد لذت ببرند
این مکان سرگرمی های عجیب دیگری مانند یک شهر فرنگ مینیاتوری که یک آسیاب بادی در یک روستا را نمایش می‌‍داد نیز داشت
از حدود دهه‌ی 1820 میلادی، ساختار فرهنگی و سنتی واکسول تغییر کرد و مدیران این مکان به نصب سرگرمی های جدید و عوام پسند تر روی آوردند و بعد از گذشت مدتی این مکان نیز تبدیل به یکی از اولین شهربازی های جهان شد که در آن بازدید کنندگان به تماشای آتش بازی، بند بازی و شعبده بازی می‌نشستند. قبل از بسته شدن درهای پارک واکسول در سال 1859، حتی نمایش هایی مانند شکست ناپلئون در جنگ واترلو و یا حمله‌ی صلیبیون به شهر عکا در این مکان اجرا می‌شد.
شهربازی سرزمین رویاها
شهربازی دریم لند یا سرزمین رویاها در نیویورک فقط حدود 7 سال، یعنی بین سال های 1904 تا 1911 باز بود، ولی در طول همین مدت خود را به عنوان یکی از بهترین و عجیب ترین شهربازی هایی که تا به حال ساخته شده معرفی کرد. این مکان که محصول خلاقیت یک سناتور سابق آمریکایی به نام ویلیام رینولدز بود، یک هزارتو در خود داشت که دارای سرگرمی های عجیب و غریب زیادی در طول مسیر خود بود و به وسیله‌ی یک میلیون لامپ روشن نگه داشته می‌شد.
بازدید کنندگان دریم لند میتوانستند یک قایق گوندولا کرایه کنند و در مکانی که کانال های ونیز را در آن بازسازی کرده بودند، قایق سواری کنند و همچنین در چایخانه‌ا‌ی ژاپنی استراحت کنند. بازدید کنندگان این شهربازی نیویورک میتوانستند دو بار در روز به تماشای یک آتسوزی ساختگی که در طبقه‌ی ششم یک آپارتمان اتفاق می‌افتاد و توسط بازیگران شهر بازی خاموش می‌شد بنشینند و یا از یک روستای بسیار کوچک ساختگی به نام لیلیپوتیا که 300 کوتوله شبانه روز در آنجا زندگی می‌کردند دیدن کنند
دریم لند شامل سرگرمی های عجیب و غریب بسیاری بود، از نمایش های انسان های ناقص الخلقه گرفته تا باغ وحش، اما شاید عجیب و غریب ترین بخش آن یک نمایش بود که در آن بینندگان کودکان نارسی را تماشا می‌کردند که به وسیله‌ی یک انکوباتور، دستگاهی که در آن زمان تا به حال مورد استفاده قرار نگرفته بود، زنده نگه داشته می‌شدند.
در آخر این شهربازی که از بهترین و اولین شهربازی های جهان بود با تمام جاذبه هایش، در یک آتش سوزی که در سال 1911 اتفاق افتاد با خاک یکسان شد و برای همیشه از بین رفت.
شهربازی سالتیر
شهربازی سالتیر که برای اولین بار در سال 1893 باز شد در یک روستای کویری در کرانه‌ی دریاچه نمک بزرگ یوتا واقع شده بود. جذاب ترین مکان این شهربازی، پاویون یا سازه غول پیکر چهار طبقه‌ی آن بود که با گنبد و مناره هایی مزین شده بود و با بیش از 2000 الوار چوبی بر روی دریاچه ساخته شده بود. بازدید کنندگان به غیر از گشت و گذار در این مکان میتوانستند سوار بر ترن هوایی و کاروسل شهر بازی شوند و به تماشای آتش بازی های فوق العاده این مکان بنشینند.
سالتیر تا سال 1925 سالانه نیم میلیون بازدید کننده داشت تا اینکه این شهربازی هم در آتش سوخت. سالتیر به سرعت بازسازی و بازگشایی شد اما نتوانست موفقیت‌های گذشته اش را تکرار کند. این شهر بازی در سال 1958 بسته شد و پاویون رها شده‌ی آن نیز در سال 1970 در یک آتش سوزی دیگر خراب شد
شهربازی تیوولی گاردنز
شهربازی تیوولی دانمارک اولین بار در سال 1843، زمانی که فردی به نام جرج کارستنسن، کریستیان هشتم پادشاه وقت دانمارک را متقاعد کرد که یک باغ تفریحی در بیرون دیوارهای کپنهاگن بسازد، باز شد. این مکان که از اولین شهربازی های جهان و دانمارک است در ابتدا در محیطی به وسعت 20 هکتار ساخته شده بود ساختمان هایی داشت که در طراحی آنها از معماری بناهای شرقی الهام گرفته شده بود
این مکان به سرعت به مکان محبوبی در دانمارک تبدیل شد و به خصوص به خاطر نمایش “پسران محافظ تیوولی” که نوجوانانی بودند که در اطراف این مکان رژه می‌رفتند و برای بازدید کنندگان، نوازندگی می‌کردند مشهور شده بود. در سال 1878 یک سالن پانتومیم به مجموعه‌ی تیوولی اضافه شد و در حدود سال 1900 هم سرگرمی های مرسوم شهرهای بازی، مانند ترن هوایی، کاروسل و ماشین های برقی به آن اضافه شد
تیوولی تقریبا به وسیله‌ی نازی ها در جنگ جهانی دوم سوزانده و با خاک یکسان شد اما بعد چند هفته این شهربازی دوباره شروع به کار کرد و تا امروز هم برای استفاده عموم باز است..
شهربازی لونا پارک
این شهربازی که در سال 1903 به وسیله‌ی فرد تامپسون و اسکیپ داندی در نیویورک ساخته شد شامل ساختمان ها و برج هایی بود که به وسیله‌ی 250000 لامپ روشن شده نگه ذاشته می‌شدند.
بازدید کنندگان لونا پارک میتوانستند بعد از فیل سواری، در خیابان های که دهلی هند را شبیه سازی کرده بود و حتی هندی های بسیاری هم به آن آورده شده بودند تا این مکان به طور حقیقی حس و حال دهلی را بگیرد، قدم بزنند. شهر های دیگری از ایتالیا، ژاپن و یا ایرلند نیز در این مکان شبیه سازی شده بود. این شهربازی نیویورک به بازسازی اتفاقات تاریخی مانند سیل گالوستون تگزاس در سال 1900 نیز مشهور بود
در سال 1944 لونا پارک دچار آتش سوزی ای شد که در یکی از دستشویی های آن شروع شده بود و چند سال بعد از این واقعه هم به طور کامل بسته شد. اما این شهر بازی شگفت انگیز به گونه‌ای جاودانه شده است چونکه نام آن همچنان توسط صدها شهربازی در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
منبع